Οι άνθρωποί μας, η ψυχή μας – Άννη Κατσούλη

27 Δεκεμβρίου 2022

Η συγκεκριμένη ενότητα είναι αφιερωμένη στους ανθρώπους μας. Την ψυχή των Παιδικών Χωριών SOS, που κάθε μέρα δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, έτσι ώστε όλα τα παιδιά να μεγαλώνουν σε μια οικογένεια, με αγάπη, σεβασμό και ασφάλεια. Η Άννη Κατσούλη είναι η πρώτη εθελόντρια και Κοινωνική Λειτουργός των Παιδικών Χωριών SOS στην Ελλάδα. Με μία πολύ σημαντική και συνεχή παρουσία 45 ετών, κλείνει τη δική της πορεία, με αναμνήσεις και γνώσεις που ελάχιστοι φέρουν στην οργάνωση και με το δικό της όνομα να βρίσκεται δίπλα στον αριθμό «1», στις συμβάσεις των ανθρώπων των Παιδικών Χωριών SOS.

Τι ήταν αυτό που σε προσέλκυσε το 1977 στα Παιδικά Χωριά SOS, έναν φορέα παιδικής προστασίας που τότε ξεκινούσε τη λειτουργία του στην Ελλάδα;

Στα Παιδικά Χωριά SOS βρέθηκα εντελώς τυχαία κατόπιν πρότασης της κυρίας Μοίρας Μαυροπούλου, από τα ιδρυτικά μέλη του Σωματείου, για να βοηθήσω εθελοντικά στην προετοιμασία του Θεμελίου Λίθου του Παιδικού Χωριού SOS στη Βάρη. Η πρωτοτυπία της ιδέας του Χωριού με συγκίνησε και με ενθουσίασε από την πρώτη στιγμή. Να ξεφύγει δηλαδή από την κλασσική μορφή παιδικής προστασίας και να περάσει στη μικρή οικογενειακή μονάδα με την καθημερινότητα που έχει ανάγκη κάθε παιδί, δίπλα σε ανθρώπους που το αγαπούν και το νοιάζονται. Και βεβαίως, καταλυτικής σημασίας ήταν η μαγευτική προσωπικότητα της κυρίας Κλώντιας Κατσαρά, που έφερε την ιδέα στην Ελλάδα, που το πίστευε τόσο, μετέδιδε τη θέληση και τον ενθουσιασμό της σε όλους μας. Μας ενέπνεε, ξεπερνώντας μία – μία τις δυσκολίες της ελληνικής πραγματικότητας.

Ποιες ήταν οι δυσκολίες που χρειάστηκε να αντιμετωπίσετε ως ομάδα στα πρώτα βήματα του οργανισμού;

Η ιδέα μάς συγκινούσε όλους εξ αρχής. Το να δημιουργήσεις μια οικογένεια σε παιδιά που τη στερούνται, να μη χωρίζουν τα αδέλφια και να μεγαλώνουν μαζί, με τη συνεχή παρουσία μητρικού υποκατάστατου, φάνταζε ιδεώδες. Οι δυσκολίες πολλές: να γίνει ευρύτερα γνωστή η ιδέα, να  βρεθεί ο χώρος, να  πεισθεί και να κινητοποιηθεί ο κρατικός μηχανισμός για  την έκδοση των αδειών, να αναζητήσουμε τις κατάλληλες Μητέρες SOS και βεβαίως να βρεθούν οικονομικοί πόροι για την ανέγερση του Παιδικού Χωριού SOS και να εξασφαλισθούν εκείνες οι δωρεές, που θα επέτρεπαν στη συνέχεια τη λειτουργία του. Κάτι που θα έλεγα ότι ισχύει και σήμερα και είναι πάντα συνεχής ο αγώνας και η αγωνία  για την αναζήτησή τους.

Ως Κοινωνική Λειτουργός στα Παιδικά Χωριά SOS  ήσουν σε συνεχή επαφή με τα παιδιά. Ποιες πιστεύεις ότι είναι οι ανάγκες ενός παιδιού που για το δικό του όφελος απομακρύνεται από τους βιολογικούς γονείς του και μεγαλώνει σε ένα άλλο πλαίσιο;

Θα πρέπει να δεχθούμε ως αξίωμα ότι τίποτε δεν μπορεί να αναπληρώσει το φυσικό οικογενειακό περιβάλλον. Το παιδί έχει ανάγκη τους γονείς του για να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί. Δεν πρέπει να το ξεχνούμε. Για να τοποθετηθεί σε μια δομή, θα πρέπει να υπάρχει ένας εξαιρετικά σοβαρός λόγος. Και πρέπει να το πείσουμε ότι είμαστε δίπλα του, ότι καταλαβαίνουμε τα συναισθήματά του, το σεβόμαστε και είμαστε εδώ για να το βοηθήσουμε. Πέρα από τη διασφάλιση ενός σταθερού οικογενειακού πλαισίου, έχει ανάγκη από ειλικρίνεια και σεβασμό. Απαιτείται χρόνος, ανεξάντλητη υπομονή και κατανόηση, για να πιστέψει ότι πραγματικά νοιαζόμαστε για εκείνο, ότι το αγαπάμε γι’ αυτό που είναι και γι’ αυτό που δεν είναι.

Τι είναι αυτό που κρατάς μέσα σου κλείνοντας έναν κύκλο 45 χρόνων στα Παιδικά Χωριά SOS;

Πρώτα απ’ όλα τον πόνο και τη δυσκολία που βίωναν τα παιδιά, απομακρυνόμενα από το περιβάλλον τους, μπροστά στο άγνωστο. Υπάρχει ένας ξεριζωμός εδώ. Την ικανοποίηση ταυτόχρονα για τη βελτίωση των συνθηκών ανάπτυξης και εξέλιξής τους και τη χαρά να τα βλέπεις να προοδεύουν, να προχωρούν στη ζωή τους και να δημιουργούν τη δική τους οικογένεια. Τη λύπη, όταν δεν τα καταφέρνουν. Θαυμασμό για τις γυναίκες εκείνες που, μέσα από τον ρόλο της Μητέρας SOS, βίωσαν κοινωνικά τη μητρότητα και αγκάλιασαν τα παιδιά τους και τις δυσκολίες τους. Απέραντη ευγνωμοσύνη στους δωρητές μας, που μας εμπιστεύθηκαν τα χρήματά τους για να δημιουργηθούν όλες οι δομές που λειτουργούμε σήμερα, σ’ όλη τη χώρα. Την εκτίμηση, αγάπη και υποστήριξη που εισέπραξα όλα αυτά τα χρόνια στη συνεργασία με τους συναδέλφους για την επίτευξη του κοινού σκοπού, και την αίσθηση του ανήκειν στη μεγάλη οικογένεια  των Παιδικών Χωριών SOS, που με εμπιστεύθηκε και μου επέτρεψε τη γνωριμία με τόσους σημαντικούς ανθρώπους, αρχής γενομένης από τον Dr. Hermann Gmeiner.