Παιδική κακοποίηση: Τα θύματα δεν προστατεύονται

02 Μαρτίου 2021

Το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, τα Παιδικά Χωριά SOS και η Τerre des hommes Hellas ενώνουν τις φωνές τους και ζητούν να τεθούν άμεσα σε λειτουργία τα Αυτοτελή Γραφεία Ανηλίκων Θυμάτων «Σπίτια του Παιδιού», με σκοπό την προστασία των ανήλικων θυμάτων κακοποίησης και σεξουαλικής  βίας.

Η μεταχείριση παιδιών – θυμάτων βίας στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα προβληματική και οδηγεί στην περαιτέρω κακοποίηση του παιδιού – αυτή τη φορά από το σύστημα. Κατά κανόνα, τα παιδιά καλούνται να περιγράψουν την παραβίαση που υπέστησαν σε πολύωρες καταθέσεις, σε διαφορετικές υπηρεσίες κατά τα διάφορα στάδια της διαδικασίας (προανάκριση, ιατροδικαστική εξέταση, κύρια ανάκριση, πραγματογνωμοσύνη, ακροαματική διαδικασία, κ.λπ.), σε ακατάλληλους χώρους και συνθήκες, και σε επαγγελματίες που δε διαθέτουν επαρκείς γνώσεις και εκπαίδευση, αλλά ούτε και υποστήριξη.

Η πρόσφατη ανακοίνωση της αστυνομίας για μαγνητοσκόπηση των καταθέσεων ανηλίκων δεν λύνει το πρόβλημα.

Τα «Σπίτια του Παιδιού» είναι δομές εξειδικευμένες και ειδικά στελεχωμένες για τη δικανική εξέταση των ανήλικων θυμάτων κακοποίησης και σεξουαλικής βίας. Πρόκειται για τη βέλτιστη αλλά και κοινή πρακτική στην Ευρώπη και παγκοσμίως, η οποία επιτρέπει στα ανήλικα θύματα να εξετάζονται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, φιλικούς για το παιδί, από εξειδικευμένους επιστήμονες, με ειδικά συστήματα βιντεοσκόπησης που επιτρέπουν τη μοναδική κατάθεση του παιδιού. Διασφαλίζουν, δηλαδή, την αξιοπιστία της δικανικής εξέτασης (forensic interview) και την ανεύρεση της αλήθειας δίχως τον επανατραυματισμό των θυμάτων.

Τα «Σπίτια του Παιδιού» θεσμοθετήθηκαν στη χώρα μας το 2017 (Ν4478/2017), προβλέποντας τη δημιουργία 5 τέτοιων δομών (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Πάτρα και Ιωάννινα). Ενοικιάστηκαν χώροι και τα Σπίτια στελεχώθηκαν με εξειδικευμένο προσωπικό, το οποίο μάλιστα εκπαιδεύτηκε στο National Children’s Advocacy Center της Αμερικής.

Παρόλα αυτά, τέσσερα χρόνια μετά, τα «Σπίτια του Παιδιού» δεν λειτουργούν ακόμα.

Η καθυστέρηση ανταπόκρισης στις επιταγές της διεθνούς και εθνικής νομοθεσίας, καθώς και υιοθέτησης των βασικών αρχών της φιλικής προς τα παιδιά δικαιοσύνης και πρακτικών που πλέον έχουν καθιερωθεί και εφαρμόζονται στο σύνολο των αναπτυγμένων χωρών, έχουν ως επακόλουθο διαρκείς και σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των παιδιών – θυμάτων σεξουαλικής βίας, οι οποίες κακοποιούν τα παιδιά και εκθέτουν τη χώρα μας διεθνώς.

Σε συνέχεια του Πορίσματος του Συνηγόρου του Πολίτη (‘Καθυστέρηση λειτουργίας της δομής Αυτοτελή Γραφεία Προστασίας Ανήλικων Θυμάτων «Σπίτι του Παιδιού»’, Σεπτέμβριος 2020), οι κάτωθι υπογράφουσες οργανώσεις επιχειρούμε να ευαισθητοποιήσουμε τους συμπολίτες μας γύρω από αυτό το εξαιρετικά επείγον ζήτημα και ζητάμε από την Κυβέρνηση να επισπεύσει τις απαραίτητες νομικές βελτιώσεις και διαδικασίες για την άμεση λειτουργία των «Σπιτιών του Παιδιού». Υπογραμμίζεται δε η ανάγκη διατήρησης της αυτονομίας και αυτοτέλειάς τους, όπως αυτή προβλέπεται θεσμικά. Τα «Σπίτια του Παιδιού» αποτελούν μια επιστημονικώς αποδεδειγμένα απαραίτητη πρακτική στη δικανική εξέταση ανήλικων θυμάτων κακοποίησης και η λειτουργία τους είναι απολύτως επιτακτική και στην Ελλάδα.