Σοβαρές οι συνέπεις της πανδημίας και του lockdown σε παιδιά και εφήβους

26 Μαρτίου 2021

Μπορεί συνήθως τα παιδιά να μη νοσούν σοβαρά από τον Covid-19 και ελάχιστοι θάνατοι να έχουν αναφερθεί, όμως είναι και αυτά θύματα του κορονοϊού με πολλούς άλλους τρόπους.

Η πανδημία έχει προκαλέσει μια σειρά από προβλήματα στα παιδιά: από την αύξηση των ποσοστών των προβλημάτων ψυχικής υγείας, την αϋπνία, τη μοναξιά, τη μειωμένη σωματική δραστηριότητα, μέχρι τις ανησυχίες για τα επίπεδα κακοποίησης και παραμέλησης καθώς παρατηρείται αύξηση στα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας λόγω των αυξημένων επιπέδων ανεργίας, την οικονομική ανασφάλεια και την υποχρεωτική παραμονή μέσα στο σπίτι.

Η έκθεση «Ψυχική Υγεία των Παιδιών και των Νέων Ατόμων στην Αγγλία για το 2020», την οποία εκπονούν το βρετανικό Εθνικό Σύστημα Υγείας σε συνεργασία με την Στατιστική Υπηρεσία μεταξύ άλλων αναφέρει ότι συνολικά ένα στα έξι παιδιά ηλικίας 5 έως 16 ετών, εμφάνιζε πιθανή ψυχική διαταραχή, σε σχέση με ένα στα εννέα που ήταν πριν.

Τα παιδιά που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν τις οικογενειακές εντάσεις και τις οικονομικές ανησυχίες αλλά και το αίσθημα απομόνωσης από τους φίλους και τον φόβο για τον ιό ως αιτίες πρόκλησης θλίψης.

Ένας καθοριστικός παράγοντας για τις δυσκολίες των παιδιών είναι και το κλείσιμο των σχολείων. Και δεν είναι μόνο ότι το κλείσιμο είναι αρνητικό για την εκπαίδευση των παιδιών, καθώς αυτό δεν είναι μόνο χώρος εκμάθησης. Είναι και ένας χώρος κοινωνικοποίησης και συναισθηματικής ανάπτυξης για πολλά παιδιά. Το κλείσιμο των σχολείων και η παραμονή στο σπίτι λόγω της καραντίνας έχουν οδηγήσει στη δημιουργία μιας γενιάς ευάλωτων παιδιών, «αόρατων» για τους κοινωνικούς λειτουργούς.

Σε ό,τι αφορά την ψυχολογική υποστήριξη των παιδιών που επιστρέφουν στις σχολικές αίθουσες διατυπώνει τα εξής:

• Τα παιδιά πρέπει να ενημερώνονται τακτικά σχετικά με τον Covid-19 και τις συμπεριφορές προφύλαξης σύμφωνα με το επίπεδο ωριμότητάς τους.
• Τα παιδιά πρέπει να κατανοήσουν τον ρόλο τους στην κοινωνία και πως η αναγκαία κοινωνική αποστασιοποίηση δεν ισοδυναμεί με συναισθηματική αποστασιοποίηση.
• Οι νηπιαγωγοί και οι δάσκαλοι ή οι υπεύθυνοι καθηγητές της τάξης πρέπει να επικοινωνούν με τους γονείς ώστε να υπάρχει αλληλοτροφοδότηση σχετικά με την ψυχική τους υγεία.
• Παιδιά που θα μπουν σε καραντίνα και θα τεθούν και πάλι σε εξ αποστάσεως εκπαίδευση χρειάζονται επιπλέον υποστήριξη από τους δασκάλους.
• Ιδιαίτερη σημασία έχει η ψυχολογική υποστήριξη των εκπαιδευτικών που σε τέτοιες συνθήκες αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο της φροντίδας και της προστασίας των παιδιών, ενώ παράλληλα είναι και οι ίδιοι εκτεθειμένοι στον Covid-19.

Η έρευνα υποστηρίζει ότι μόνο ένα στα τρία παιδιά που είχε ανάγκη από υποστήριξη ψυχικής υγείας την είχε πριν από την πανδημία και η κατάσταση με τις επιπτώσεις της πανδημίας θα είναι τώρα πολύ χειρότερη.

Η έρευνα προειδοποιεί ακόμη ότι τα παιδιά θα ζουν με τη βαριά κληρονομιά της πανδημίας «για τα επόμενα χρόνια» και εκφράζει την επιθυμία να δει μια σημαντική επένδυση για τη στήριξη των παιδιών.

Υπερβολικά πολύς κόσμος υποτιμά τις επιπτώσεις της πανδημίας στα παιδιά θεωρώντας ότι τα παιδιά είναι ανθεκτικά και θα ανακάμψουν. Αντίθετα, τα παιδιά μεγαλώνουν σε έναν κόσμο όπου ακόμη «και το παιχνίδι με τους φίλους είναι παράνομο» και αυτό απειλεί να αφήσει μακροπρόθεσμα τραύματα σε πολλά από αυτά.